Fotoğraflarla Eski İstanbul - Guillaume Berggren

İsveçli fotoğrafçı Guillaume Berggren, 1835 yılında Stokholm'de doğup 1920'de İstanbul'da öldü. Ondan geriye 1870-1910 yılları arasında çektiği birbirinden güzel yüzlerce İstanbul fotoğrafı kaldı.

Seyahat ettiği gemi İstanbul'da bir gün süreyle demir attığında şehri gezme fırsatı bulan Berggren, İstanbul'dan o kadar etkilenmiştir ki dünya seyahatini yarıda bırakarak İstanbul'a yerleşmeye karar verir. 1870'li yılların başında Pera'da bir stüdyo açan Berggren, İstanbul'un eşsiz görüntülerini usta tekniği ve kompozisyon anlayışı ile belgeledi. Osmanlı'da fotoğrafçılığın yeni yeni gelişmeye başladığı bu dönemde, kentte Abdullah Biraderler, Kargopoulo, Andreomenos gibi ünlü fotoğrafçılar vardı. Berggren de Boğaziçi'nin, kıyıların, sokakların, çeşitli sınıflardan insanların, manzaraların fotoğrafçısı oldu. Bağdat demiryolunun yapımı sırasında, Goltz Paşa ile birlikte Anadolu'ya yaptığı gezilerde, demiryolu üzerindeki pek çok kentin fotoğraflarını da çekti. Harabeler, anıtsal İslam yapıları ile bu kentlerden hazırladığı fotoğraf albümleri, turistler tarafından büyük ilgi gördü.

Guillaume Berggren 85 yaşında öldüğünde tüm fotoğraf gereçleri, elde kalan birkaç İstanbul negatifi ve aldığı madalyalarla birlikte İstanbul Feriköy'deki Protestan mezarlığında bulunan İsveçlilere ait bölüme defnedildi...

O günlerden kalan fotoğrafların sağ alt köşesinde Berggren'in imzası mevcut. Sol alt köşesinde ise fotoğrafın nerede çekildiği yazıyor. Fakat bazı fotoğrafların çekildiği yer semt olarak dahi belirtilmemiş; "İstanbul'da bir sokak" şeklinde not edilmiş. Ben de kendimce bazı fotoğrafların nerden çekildiğine dair yorumlarda bulundum.

Bugünkü halinden çok çok farklı olan eski İstanbul'a doğru bir yolculuğa hazır mısınız...

1

Bebek'ten Boğaz manzarası

Vue de Bebek  (Bosphore). G. Berggren

2

Boğaz'da Kız Kulesi görünüyor. Fotoğraf sanırım Galata civarından ya da kuleden çekilmiş.

Vue de SKuttari et la Tour de Léandre. G. Berggren

3

Beykoz manzarası (Üst Boğaz)

Vue de Beicos (Haut Bosphore). G. Berggren

4 

Dolmabahçe Sarayı merdivenleri

Escaliers de Dolma-Bagtche. G. Berggren

 5

Sağda Dolmabahçe Sarayı solda tepenin üstünde Alman Başkonsolosluğu görünüyor.

Vue du Palais Imperial de Dolma-Bagtche et de L'Ambassade d'Allemagne. G. Berggren

6

İstanbul'da bir sokak.

Rue a Stamboul. G. Berggren

7

Pera ve Galata manzarası. Fotoğraf muhtemelen Süleymaniye'den çekilmiş.

Vue de Pera et Galata. G. Berggren

8

Fatih'teki Bozdoğan Kemeri.

Aqueduc de Valens. G. Berggren

 9

Beylerbeyi Sarayı

Palais de Beylerbeyi. G. Berggren

10

Küçüksu Kasrı

Les Eaux douces d’Asie. G. Berggren

11

Beyazıt Camii

Gour de la Mosquee Bayazid. G. Berggren

12

İstanbul'da bir sokak.

Rue a Stamboul. G. Berggren

 13

İstanbul'da bir sokak.

Rue a Stamboul. G. Berggren

14

G. Berggren

15

İstanbul'da bir sokak.

Rue a Stamboul. G. Berggren

16

Kapalıçarşı'da bir dükkan. Lambalar, nargileler ve çeşitli eşyalar...

Bazar de Stamboul. Maison Sadullah & Cie. G. Berggren

 17

Bir Türk kahvesinin içinde

Interieur d'un cafe Turc. G. Berggren

 18

G. Berggren

 19

G. Berggren

 20

Mâ-i Cârî (Macar) Tabyası

G. Berggren

21
Scutari, Üsküdar'ın eski adıymış. Üsküdar sırtlarından boğaz ve tarihi yarımada manzarası. Sultan Ahmet, Ayasofya, Topkapı Sarayı, Beyazıt Yangın Kulesi görünüyor.

Stamboul. Vue prise de Scutari. G. Berggren

22
Sadece Berggren'in imzası var fotoğrafta. Neresi olduğunu bilemiyorum.

G. Berggren

23
İstanbul'da bir saraciye dükkanı. Saraciye, çeşitli deri ürünlerinin satıldığı yer demekmiş. Çanta, cüzdan, kemer, koşum takımları vb. 

Sellerie a Stamboul. G. Berggren

24
Nerede çekildiği not edilmemiş bir başka fotoğraf.

G. Berggren

25
Tarihi yarımadanın güneydoğu ucunda Bizans'tan kalma Büyük Saray kompleksindeki Justinian Evi. O zamanlar denize sıfırmış buralar. Yıllar içinde dolgu yapıldı, Şu an hemen yanında Kennedy Caddesi ve Avrasya Tüneli var.

Maison de Justinien. G. Berggren

26
Belisarius Sarayı. Bizans'tan kalma Büyük Saray kompleksinin parçası. Justinian Evi'nin biraz aşağısında yer alıyor.

Palais de Belisaire. G. Berggren

27
Yedikule'deki Altın Kapı.

La Porte dore' de Sept-Tours (Yedi-Coule'). G. Berggren

28
Hepimizin çok iyi bildiği, Üsküdar kıyısından çekilmiş bir Kız Kulesi fotoğrafı.

Tour de Leandre. G. Berggren

29
Müthiş bir fotoğraf fakat yer bilgisi mevcut değil. Bir zamanların İstanbul'unda atlı askerler sıralanmış vaziyette bekliyorlar.

G. Berggren

30
Karşı kıyıda Rumeli Hisarı, solunda da Boğaziçi Üniversitesi'nin kampüsündeki binalardan biri seçiliyor. Fotoğraf muhtemelen Kandilli sırtlarından çekilmiş. Fotoğrafın ortasında da Kandilli Adile Sultan Sarayı görünüyor.

Vue de Roumelie Hissar. élevé par Mahomet II un an avant la prise de Constantinople. G. Berggren

31
Beyazıt Camii. İstanbul'un Bayezid semtinde Sultan II. Bayezid tarafından yaptırılmış ünlü cami. İstanbul Üniversitesi'nin tarihi giriş kapısıyla birlikte Beyazıt Meydanı'nın vazgeçilmez yapılarından biri.

Mosquee de Sultan Bayazid. G. Berggren

32

G. Berggren

33
Ortaköy Camii. Hemen solunda Esma Sultan Yalısı. Karşı kıyıda da Beylerbeyi Sarayı görünüyor.

Mosquee d'Orta Keui. G. Berggren

34
Yedikule ile Ayvansaray arasında bulunan tarihi kara surlarından bir fotoğraf.

G. Berggren

35

G. Berggren

36
Tarabya manzarası

Vue de Therapia. G. Berggren

37
Rumeli Hisarı

Roumeli Hissar. G. Berggren

38
Üsküdar kıyılarından Kız Kulesi.

Vue du Bosphore et la tour de Leandre. G. Berggren

39
Kandilli'de bir mezarlık.

Vue du Bosphore (Candelli). Guillaume Berggren

Kaynak 1: www.vintag.es
Kaynak 2: http://ziyaversencan.blogspot.com.tr 
Kaynak 3: fotografya.gen.tr