Okunduğunda Ufkunuzu Genişletecek Malcolm Gladwell Kitapları

2005 yılında Time dergisi tarafından dünyanın en etkili 100 ismi arasında gösterilen, yazdığı her kitapla uluslararası çok satanlar listelerinde (best-seller) yer alan Malcolm Gladwell'dan ve sıradışı kitaplarından bahsetmek istiyorum. Malcolm Gladwell, 1963 yılında İngiltere'de doğmuş. Babası İngiliz bir matematik profesörü, annesi ise Jamaika'lı bir psikoterapisttir. Altı yaşındayken ailesiyle birlikte Kanada'ya yerleşirler. Malcolm Gladwell 1984'te Trinity College, Toronto'da Tarih öğrenimini tamamladıktan sonra Amerika'ya yerleşir. 1987-1996 yılları arasında The Washington Post'ta gazeteci olarak ekonomi, iş dünyası ve bilim konuları üzerine yazılar yazar. 1996'dan beri The New Yorker dergisinde yazmaktadır.

Yazdığı kitaplarla çok satanlar listesinden hiç düşmeyen Gladwell dünyanın en önemli konuşmacı ve yazarları arasında gösterilmektedir. Kitaplarında yer verdiği sosyal ve psikolojik araştırmalar üzerinden yaptığı analizlerle hem günlük yaşantımızın hem de iş hayatının bilinmezlerine ustaca ışık tutmaktadır. Farklı alanlardan sunduğu gerçek "başarı" ve "başarısızlık" örneklerini tüm neden-sonuç ilişkileriyle birlikte sosyal psikoloji bağlamında incelemektedir. Yazdığı kitaplarla iş dünyasının da takdirini kazanmayı başaran Gladwell için "pazarlamanın yeni tanrısı" yakıştırması yapılmaktadır.

Gladwell’in en büyük avantajı kolay okunan, anlaşılır ve akıcı bir dille yazmasıdır. Kitaplarında daha önce hiç duymadığınız ilginç araştırmalarla düşüncelerini destekleyen Gladwell, her kitabında farklı kavramlara değinmesiyle bilgi dağarcığınızı oldukça genişletecektir.   

The Tipping Point (Kıvılcım Anı)  

 Küçük Şeyler Nasıl Büyük Farklar Yaratır?

Kıvılcım Anı (The Tipping Point) Küçük Şeyler Nasıl Büyük Farklar Yaratır. Türkçe baskısı

Malcolm Gladwell'in 2000 yılında yayınlanan ilk kitabı The Tipping Point (Kıvılcım Anı). Kitap büyük değişimlerin nasıl başlayıp geliştiğini anlatıyor. Nasıl oluyor da bazı fikirler, davranışlar veya ürünler hızla yayılırken bazıları da yerinde sayıyor? Kıvılcım anı denilen şey fikirlerin, trendlerin ve davranış biçimlerinin, belirli bir eşiği atladıktan sonra hızla yayılmaya başladığı anı tarif eder. Aynı tek bir insanın bir grip virüsünü başkalarına bulaştırarak salgın başlatabilmesi gibi, belli belirsiz bir dokunuş da bir akımın önünü açıp onu sosyal bir salgına dönüştürebilir, bir ürünü çok popüler kılabilir veya toplumsal eğilimlerde ani bir sapmaya neden olabilir. Malcolm Gladwell, kıvılcım ânı fenomenini, dünyanın farklı yerlerinden ve farklı tarihlerden örneklerle destekleyerek ortaya koyuyor. 90’lı yıllarda New York’taki suç olaylarının aniden nasıl düştüğü, ayakkabı markası Hush Puppies'in iflas etmek üzereyken bir anda Manhattan’da nasıl bir trend haline geldiği, Susam Sokağı'nın başarısının nedenleri gibi birbirinden farklı alanlardaki olayların analizlerini bulabilirsiniz kitapta. Kıvılcım Anı'nı okuduğunuzda sigara bağımlılığının, intihar eğiliminin, isyanların, şehirde işlenen suçların, televizyon programlarının aldığı reytinglerin, ağızdan ağıza pazarlamanın doğasını daha iyi anlayacak; bireye ve topluma zarar veren salgınları önlemeye ve tam tersine yararlı akımları başlatma ve yönetmeye dair ufuk açıcı fikirler edineceksiniz. Çevrenize şöyle bir bakın. Değişime kapalı, katı bir yer gibi görünebilir. Ama öyle değil. Doğru noktaya yapılacak en küçük bir dokunuşla bir kıvılcım çakabilirsiniz.

Blink (Göz Açıp Kapayıncaya Dek)  

 Düşünmeden Düşünebilmenin Gücü

Göz Açıp Kapayıncaya Dek (Blink) Düşünmeden Düşünebilmenin Gücü. Türkçe baskısı

Yeni tanıştığınız biri hakkında ilk saniyelerde hissettikleriniz aslında o kişi hakkında bundan sonra hissedeceklerinizin önemli kısmını oluşturur. İlk izlenimde aldığımız kararlar her ne kadar aceleci veya önyargılı gibi görünse de aslında bilinçaltımız tecrübelerimiz doğrultsunda karşımızdakinin beden dilinden aldığımız sinyalleri göz açıp kapayıncaya kadar değerlendirerek bir sonuca varır. İşte bu sonuç çoğu zaman doğru çıkar.

Gladwell'in 2005 yılında yayımlanan ikinci kitabı “Blink” (Göz Açıp Kapayıncaya Kadar), zihnimizin olaylara nasıl tepki verdiğini inceliyor. Çok düşünmeden alınan kararların, ince ince düşünülmüş kararlar kadar iyi olabildiğini örneklerle anlatıyor. Edindiğimiz tecrübeler sayesinde pek çok önemli kararı aslında çok hızlı ve içgüdüsel olarak doğru bir şekilde alabildiğimizi gösteriyor. Madalyonun diğer yüzüne de bakmayı ihmal etmiyor ve bazen içgüdülerimizin de bizi yanılttığı anları sorgulayıp ders niteliğindeki analizleriyle fikirlerini destekliyor. Psikoloji ve nörobilim teorilerinin hayatın çeşitli alanlarından zengin ve yaşanmış örneklerle incelendiği Blink'i okurken kendinizi tanımaya bir adım daha yaklaşacaksınız. 

Outliers (Çizginin Dışındakiler)  

 Bazı İnsanlar Neden Daha Başarılı Olur?

Çizginin Dışındakiler (Outliers) Bazı İnsanlar Neden Daha Başarılı Olur. Türkçe baskısı

  Başarılı insanların çok zeki ve çok hırslı oldukları söylenir hep. 2008 yılında yayımlanan Outliers'te Malcolm Gladwell başarının gerçek hikâyesinin bundan çok farklı olduğunu ve bazı insanların neden başarılı olduğunu anlamak için, onların çevrelerine daha dikkatli bakmamız gerektiğini iddia ediyor. Mesela aileleri, doğum yerleri ve hatta doğum tarihleri... Başarının hikâyesi başta göründüğünden daha karmaşık ve çok daha ilgi çekici... 

The Beatles ve Bill Gates'in ortak yanlarının ne olduğunu biliyor muydunuz? Gladwell'e göre onların ortak yanı tam "10.000 saat” boyunca pratik yapmaları. Unutmayın herhangi bir alanda 10.000 saat pratik yaparsanız yani mesai harcarsanız o işin uzmanı olursunuz! Kanada'da başarılı bir buz hokeyi oyuncusu olmak  istiyorsanız yılın hangi ayında doğduğunuz önemlidir diyor Gladwell. Asyalıların matematikteki olağanüstü başarısının sırrını, star sporcuların bilinmeyen avantajlarını ve tüm New Yorklu avukatların özgeçmişlerinin neden aynı olduğunu açıklıyor. Bunların hepsi de nesiller, aile, kültür ve sınıf açılarından açıklanıyor. Gladwell'in iddiasına göre, bir Silikon Vadisi milyarderi olmak istiyorsanız, hangi yıl; başarılı bir pilot olmak istiyorsanız nerede doğduğunuz çok önemli.

Çizginin dışındakilerin -yani normal beklentilerin ötesinde başarıyı yakalayan kişilerin- hayatları tuhaf ve alışılmadık bir mantık izliyor. Gladwell bu mantığı basitleştirirken insanın kendi potansiyelinden en yüksek seviyede nasıl yararlanacağı konusunda heyecan verici bir plan sunuyor.

What The Dog Saw (Köpeğin Gördüğü)  

 Ve Diğer Maceralar

Köpeğin Gördüğü (What The Dog Saw) Ve Diğer Maceralar. Türkçe baskısı

2009’da yayınlanan What The Dog Saw ( Köpeğin Gördüğü) kitabı yazarın son 10 yılda The New Yorker dergisinde çıkan yazılarından oluşan bir derleme. Tıkanmakla panik olmak arasında nasıl bir fark var? Neden onlarca hardal çeşidi varken sadece bir çeşit ketçap var? Futbolculardan öğretmenlerin nasıl işe alınacağıyla ilgili ne öğrenebiliriz? Saç boyası 20. yüzyıl tarihiyle ilgili ne anlatır? Doğum kontrol hapının mucidinin acı hikayesi ve pasta sosunu icat eden öncü Howard Moscowitz'in şaşırtıcı icatları bu kitapta. Gladwell, et fırınları satarken Amerikan mutfağının kralı Ron Popeil'le oturuyor ve elinin bir dokunuşuyla vahşi hayvanları sakinleştirebilen Cesar Millan'ın sırlarını keşfediyor. Zeka testlerini, etnik profilleri, "zaten biliyordum" yanılgısını inceliyor. 

Gladwell, "İyi bir yazının başarısı ya da başarısızlığı ikna etme yeteneğinin gücüne bağlı değil ki" diyor. "İyi bir yazının başarısı ya da başarısızlığı sizi içine çekme, düşündürme, bir başkasının kafasındakilere göz atmanızı sağlama yeteneğine bağlı." What the Dog Saw, Malcolm Gladwell'i olağandışı gizli şeyleri ortaya çıkaran en zeki kaşif yapan tükenmez merakın ve bitmez enerjinin bir diğer örneği.

David and Goliath (Davut ve Golyat)   

Olağan Mağluplar için Devlerle Savaşma Sanatı

Davut ve Golyat (David and Goliath) Olağan Mağluplar İçin Devlerle Savaşma Sanatı. Türkçe baskısı

Devler göründükleri kadar güçlü değildir.
Gladwell'in 2013'de çıkan son kitabı, ismini kutsal metinlerde de söz edilen meşhur karşılaşmadan alan Davut ve Golyat. Sıradan insanlarla güçlülerin kadim mücadelesini anlatan bir kitap. "Dev" ile kastedilen ise her türden güçlü rakip: Ordular, güçlü savaşçılar, engellilik, talihsizlik ve baskı...

 
Yazara göre devler, aslında göründükleri kadar heybetli değiller. Onları güçlü gösteren tüm özellikler, aynı zamanda zayıflıklarının da kaynağı. Öte yandan kaybetmesi beklenen tarafta olmak, devle karşılaşan kişiyi öngörülemeyen şekillerde değiştirebilir: Yeni kapılar açabilir, fırsatlar yaratabilir, eğitebilir ve hatta aydınlatabilir. 

 
Bağlam kurma ustası Malcolm Gladwell bu kez "avantaj" ve "dezavantaj" kavramlarını sorguluyor ve bizi yine felsefeden bilime, psikolojiden sanata uzanan bir yolculuğa davet ediyor. Üstelik bu yolculuğu gerçek hayat hikâyeleriyle daha sürükleyici kılıyor ve devlerle karşılaşmanın kaçınılmaz olduğu bir dünyada bize ışık tutuyor.


Kaynaklar:
- theMagger.com 
- Wikipedia
- idefix.com